Η δημιουργία οικογένειας λέξεων είναι μια τεχνική ομαδοποίησης που αξιοποιείται στο πλαίσιο προγραμμάτων διορθωτικής αγωγής της ορθογραφίας. Με τις οικογένειες λέξεων τα παιδιά μπορούν να δουν τις συσχετίσεις μεταξύ των ομόρριζων λέξεων και να οδηγηθούν στην ορθή τους γραφή.
Για να διευκολύνουμε τα παιδιά χρησιμοποιούμε μια πολυκατοικία. Εκτυπώνουμε το αρχείο και το πλαστικοποιούμε. Τοποθετούμε την πολυκατοικία σε εμφανές σημείο για τα παιδιά. Καθημερινά επιλέγουμε μια ριζική λέξη (π.χ. παίζω) και τη γράφουμε με μαρκαδόρο ασπροπίνακα στη στέγη της πολυκατοικίας. Κατόπιν ζητάμε από τα παιδιά να βρουν παράγωγες λέξεις (π.χ. παιδί, παιχνίδι κλπ.). Οι λέξεις αυτές "κατοικούν" στους ορόφους της πολυκατοικίας, επομένως τις γράφουμε εκεί με τον μαρκαδόρο ασπροπίνακα. Την επόμενη μέρα τις κάνουμε μια επανάληψη και τις σβήνουμε για να γράψουμε άλλες.
Με αυτήν τη δραστηριότητα τα παιδιά κατακτούν τη σημασιολογία και την ετυμολογία των λέξεων. Μαθαίνουν δηλαδή τις λέξεις, καθώς τις συνδέουν με άλλες παράγωγες ή σύνθετες που ανήκουν στην ίδια σημασιακή-ετυμολογική οικογένεια.
Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την πολυκατοικία των λέξεων για να φτιάξετε ομάδες λέξεων που να έχουν την ίδια κατάληξη. Γράφετε για παράδειγμα την επιθυμητή κατάληξη στη στέγη (π.χ. -ω) και καλείτε τους μαθητές να αναφέρουν άλλες λέξεις με την ίδια κατάληξη (π.χ. γράφω, τρέχω κλπ.). Με τον τρόπο αυτόν τα παιδιά εξασκούνται στην καταληκτική ή γραμματική ορθογραφία.
Για τις μεγαλύτερες τάξεις η δραστηριότητα αυτή μπορεί να συνδυαστεί με τα μέρη του λόγου. Πιο συγκεκριμένα, εκτυπώνουμε τα βελάκια με τα μέρη του λόγου και τα τοποθετούμε δίπλα σε κάθε όροφο είτε με μανταλάκια είτε με χαρτοταινία. Οπότε στον όροφο με την ένδειξη π.χ. "ρήμα" βάζουμε μόνο ρήματα και ούτω καθεξής.
Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την πολυκατοικία των λέξεων για να φτιάξετε ομάδες λέξεων που να έχουν την ίδια κατάληξη. Γράφετε για παράδειγμα την επιθυμητή κατάληξη στη στέγη (π.χ. -ω) και καλείτε τους μαθητές να αναφέρουν άλλες λέξεις με την ίδια κατάληξη (π.χ. γράφω, τρέχω κλπ.). Με τον τρόπο αυτόν τα παιδιά εξασκούνται στην καταληκτική ή γραμματική ορθογραφία.
Για τις μεγαλύτερες τάξεις η δραστηριότητα αυτή μπορεί να συνδυαστεί με τα μέρη του λόγου. Πιο συγκεκριμένα, εκτυπώνουμε τα βελάκια με τα μέρη του λόγου και τα τοποθετούμε δίπλα σε κάθε όροφο είτε με μανταλάκια είτε με χαρτοταινία. Οπότε στον όροφο με την ένδειξη π.χ. "ρήμα" βάζουμε μόνο ρήματα και ούτω καθεξής.
Μπορείτε να βρείτε το αρχείο εδώ.
Τέλεια η ιδέα της πολυκατοικίας, μου αρέσει πολύ γιατί στο παιδί θα μείνει η εικόνα. Συνήθως υπάρχει μια λίστα με τις λέξεις της οικογένειας τη μία κάτω από την άλλη. Μοιάζει με οποιαδήποτε άλλη και είναι δύσκολο το παιδί να καταλάβει απόλυτα το θέμα της οικογένειας των λέξεων. Με την πολυκατοικία όμως τα πράγματα αλλάζουν και δίνεται μια οπτική εικόνα γνωστή στο παιδί από την καθημερινή του ζωή που είναι εύκολο να συγκρατήσει.
ΑπάντησηΔιαγραφή